WYBORY 2014.

W 2014 roku, wyniki wyborów do Parlamentu Europejskiego – jedynej demokratycznie wybieranej instytucji UE, po raz pierwszy w historii Unii, zadecydują o tym, kto stanie na czele Komisji Europejskiej, organu wykonawczego Unii Europejskiej. Pozostali kandydaci na Komisarzy również będą musieli przejść przez wymagający proces kontroli parlamentarnej.

Na podstawie postanowienia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Państwowa Komisja Wyborcza podała do publicznej wiadomości w sprawie zarządzenia wyborów posłów do Parlamentu Europejskiego oraz informację o okręgach wyborczych i siedzibach okręgowych komisji wyborczych. W Rzeczypospolitej Polskiej wybieranych będzie 51 posłów do Parlamentu Europejskiego. Dzień wyborów wyznaczono na niedzielę dnia 25 maja 2014 r. Załącznik do postanowienia Prezydenta RP określa dni, w których upływają terminy wykonania poszczególnych czynności wyborczych oraz określa kalendarz wyborczy.

Wybory do Parlamentu Europejskiego w Polsce – wybory do Parlamentu Europejskiego przeprowadzane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Ich główne zasady oraz pozycja prawnoustrojowa Parlamentu Europejskiego określone są w Traktacie ustanawiającym Wspólnotę Europejską, zaś szczegóły regulowane są na poziomie państw członkowskich. W Polsce regulacje prawne dotyczące wyłaniania składu Parlamentu Europejskiego zawarte są w Ustawie z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy.

Podstawowe zasady wyborów określone są w art. 90 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską. Ustanawia on dwie naczelne zasady - bezpośredniość i powszechność. Przewiduje również możliwość uchwalenia jednolitej ordynacji wyborczej w całej Unii. Ważnymi aktami prawnymi regulującymi procedurę wyborczą są także dyrektywa 93/109/WE oraz Akt dotyczący wyborów przedstawicieli do Parlamentu Europejskiego w powszechnych wyborach bezpośrednich. Wysokość maksymalnej granicy progu wyborczego ustalono na poziomie 5%. Prawo wyborcze przysługuje wszystkim obywatelom Unii - czynne od 18. roku życia, bierne - w zależności od państw. We wszystkich krajach członkowskich przyjęto także zasady równości oraz proporcjonalności. Liczba eurodeputowanych wybieranych z poszczególnych państw ustalona jest w traktacie nicejskim oraz traktatach akcesyjnych do Unii Europejskiej z 2003 i 2005 roku. Na kadencję 2004-2009 w Polsce wybrano 54 deputowanych, zaś od wyborów w czerwcu 2009 było to 50 parlamentarzystów. Również termin wyborów określony jest przez przepisy prawa Unii Europejskiej, natomiast samo głosowanie zarządza Prezydent.

Wybory do Parlamentu Europejskiego są jedynymi wyborami powszechnymi nieuregulowanymi w Konstytucji, a jedynie poprzez ustawę. Przyjęła ona cztery naczelne zasady:

• wolność wyboru;
• powszechność;
• bezpośredniość;
• tajność głosowania.

Przepisy ustawy rozstrzygają także kwestię niepołączalności funkcji parlamentarzysty w Polsce z funkcją posła do Parlamentu Europejskiego - wybór posła lub senatora na eurodeputowanego skutkuje automatyczną utratą mandatu w Sejmie lub Senacie.

Prawa wyborcze przysługują wszystkim obywatelom polskim, a także obywatelom innych państw członkowskich stale zamieszkujących w Polsce, ujętym w stałym rejestrze wyborców (zasada domicylu). Zasada ta została potwierdzona w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 31 maja 2004. Prawo wybierania przysługuje osobom, które ukończyły 18 rok życia oraz nie zostały wyrokiem sądu pozbawione praw publicznych, praw wyborczych ani ubezwłasnowolnione. Prawo wybieralności przysługuje osobom, które nie były karane za przestępstwo popełnione umyślnie, ścigane z oskarżenia publicznego i od co najmniej 5 lat stale zamieszkują w Polsce lub na terytorium innego państwa Unii Europejskiej. Dolna granica (cenzus) wieku wynosi 21 lat.

Ustalaniem wyników wyborów zajmuje się Państwowa Komisja Wyborcza. W podziale mandatów uczestniczą listy okręgowe komitetów, które w skali kraju uzyskały minimum 5% ważnych głosów. Podobnie jak w wyborach do Sejmu, mandaty przydzielane są według metody d'Hondta. Następnie mandaty przypadające danemu komitetowi w skali kraju są dzielone pomiędzy jego listy okręgowe z zastosowaniem metody Hare-Niemeyera (art. 354 Kodeksu wyborczego). Państwowa Komisja Wyborcza sporządza protokół oraz ogłasza wyniki wyborów w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej w formie obwieszczenia. Wszelkie protesty wyborcze rozpatrywane są przez Sąd Najwyższy. Brak przydziału określonej liczby mandatów poszczególnym okręgom umożliwia sytuację, w której ze względu na niską frekwencję w danym okręgu oraz odpowiedni rozkład głosów na poszczególne listy wyborcze, w danym okręgu nie zostanie wybrany żaden deputowany. Ordynacja dzieli kraj na trzynaście wielomandatowych okręgów wyborczych.

Wybory europejskie, które odbędą się w maju 2014 roku, pozwolą obywatelom wywrzeć wpływ na przyszły polityczny kierunek Unii Europejskiej poprzez wybór 751 posłów do Parlamentu Europejskiego, odpowiedzialnych za reprezentowanie ich interesów przez najbliższe pięć lat.

Każde państwo członkowskie ma własną ordynację wyborczą i samo decyduje, którego dnia jego obywatele pójdą do urn w trakcie czterodniowego okresu wyborczego w dniach 22-25 maja 2014 roku. Aby wybrać 51 posłów od Parlamentu Europejskiego, Polscy wyborcy będą głosować  25 maja. Wyniki z wszystkich 28 państw zostaną ogłoszone wieczorem, w niedzielę 25 maja.

Od momentu przystąpienia do Unii Europejskiej Chorwacji w lipcu 2013 roku, w Parlamencie Europejskim zasiadało 766 posłów, zmniejszono jednak ich ilość i podczas wyborów w 2014 roku, wybranych zostanie 751posłów, także w przyszłości ich liczba pozostanie na tym poziomie. Posłowie będą reprezentować ponad 500 milionów obywateli w 28 państwach członkowskich. Dla poszczególnych państw, liczebność reprezentacji jest określona na mocy traktatów Unii Europejskiej, w oparciu o „degresywną proporcjonalność”, oznacza ona, że państwa o większej liczbie ludności mają więcej posłów niż państwa o mniejszej liczbie ludności, ale te ostatnie mają więcej posłów niż wynikałoby to ściśle z zasady proporcjonalności. 

Jedną z głównych zmian, wprowadzonych Traktatem z Lizbony, jest konieczność uwzględnienia, po raz pierwszy, przez państwa członkowskie, wyników wyborów europejskich przy nominacji następnego przewodniczącego Komisji Europejskiej, który jesienią 2014 roku zastąpi José Manuela Barroso. Nowo wybrany Parlament musi zatwierdzić tego kandydata, ponieważ „wybiera” on, jak stwierdza się w Traktacie, przewodniczącego Komisji. Oznacza to, że głos wyborców bardzo się liczy przy mianowaniu osoby, która stanie na czele rządu Unii Europejskiej.

Nowa większość polityczna, wyłoniona w wyniku wyborów, będzie również kształtować, przez najbliższe pięć lat, europejskie prawodawstwo obejmujące obszary od jednolitego rynku po swobody obywatelskie. Parlament – jedyna bezpośrednio wybierana instytucja Unii Europejskiej - jest obecnie niezbędnym elementem europejskiego systemu podejmowania decyzji i dysponuje takim samym prawem głosu jak rządy krajowe, w odniesieniu do niemal całego prawodawstwa Unii Europejskiej.