logoPOlogoPlogoEPL

logoPO

 

Wybory do Parlamentu Europejskiego.

Pierwsze bezpośrednie wybory do Parlamentu Europejskiego został przeprowadzone w 1979 roku. W latach 1958 -1974, posłowie do Parlamentu Europejskiego byli wybierani przez parlamenty narodowe państw członkowskich i posiadali podwójne mandaty. Decyzja i akt dotyczący wybierania przedstawicieli do Parlamentu Europejskiego w powszechnych wyborach bezpośrednich zostały podpisane 20 września 1976 roku, w Brukseli. Pierwsze wybory odbyły się w dniach 7 i 10 czerwca 1979 roku, po ratyfikacji przez wszystkie państwa członkowskie, wybrano wtedy 410 posłów. Od tej pory wybory zostały przeprowadzone sześciokrotnie. W nowych państwach członkowskich wybory do Parlamentu Europejskiego odbywają się po przyjęciu do Unii Europejskiej, dzięki czemu mogą one wybrać swoich reprezentantów nawet w połowie kadencji. Tak zdarzyło się w Grecji w 1981 roku, w Portugalii i Hiszpanii w 1987 roku, w Szwecji w 1995 roku, Austrii i Finlandii w 1996 roku, oraz w Bułgarii i Rumunii w 2007 roku. Wybory w Chorwacji odbyły się w kwietniu 2013 roku, aby chorwaccy posłowie mogli zasiąść w Parlamencie, kiedy państwo to zostało przyjęte do Unii Europejskiej, w lipcu 2013 r. Frekwencja w wyborach europejskich od 1979 roku, znacznie różni się w poszczególnych państwach. Chociaż zazwyczaj jest niska, nie odbiega znacząco od frekwencji w lokalnych wyborach w wielu państwach członkowskich. Można zaobserwować, że z upływem lat frekwencja spada, ale zjawisko to pokrywa się z ogólnym spadkiem liczby głosujących w ostatnich dekadach, w zachodnich demokracjach.

Wybory do Parlamentu Europejskiego – to akt wyboru, w drodze głosowania, przez obywateli 27 (od 2014 - 28) państw członkowskich Unii Europejskiej swych przedstawicieli do Parlamentu Europejskiego (eurodeputowanych). Wybory do Parlamentu Europejskiego są wciąż, w dużej mierze, organizowane zgodnie z krajowymi przepisami i tradycjami. Istnieją wspólne unijne zasady stanowiące, że wybory muszą być bezpośrednie, powszechne, wolne i tajne. Posłowie do Parlamentu Europejskiego muszą być wybierani w państwach członkowskich zgodnie z zasadą proporcjonalności. Od państwa członkowskiego zależy jednak, czy zastosuje system list otwartych czy zamkniętych. Jeżeli w głosowaniu przyjęto system list otwartych, wyborcy mogą wskazać, co najmniej, jednego kandydata na danej liście. Tak dzieje się w Austrii, Belgii, Bułgarii, na Cyprze, w Danii, Estonii, Finlandii, Irlandii, we Włoszech, na Łotwie i Litwie, w Luksemburgu, Holandii, Polsce, Słowacji, Słowenii i Szwecji. W głosowaniu z zastosowaniem list zamkniętych partie polityczne ustalają kolejność kandydatów, a wyborcy mogą jedynie oddać swój głos na daną partię. Taki system obowiązuje we Francji, Niemczech, Grecji, na Węgrzech, w Portugalii, Rumunii, Hiszpanii i Wielkiej Brytanii (z wyjątkiem Irlandii Północnej). Natomiast w Irlandii i na Malcie, a także w Północnej Irlandii stosowany jest system pojedynczego głosu przechodniego. Państwa członkowskie mogą tworzyć okręgi wyborcze do celów wyborów do Parlamentu Europejskiego lub podzielić obszar wyborczy w inny sposób. Większość państw członkowskich postanowiła uznać cały kraj za jeden okręg wyborczy. Belgia, Francja, Irlandia i Wielka Brytania mają kilka okręgów czy obszarów wyborczych. W Niemczech, Polsce i we Włoszech wybory odbywają się także w oddzielnych okręgach, ale wyniki są określane na szczeblu krajowym. Termin wyborów jest ustalany na szczeblu Unii Europejskiej, ale dokładna data i godziny otwarcia biur wyborczych są uzależnione od krajowych ordynacji wyborczych. Głosowania są obowiązkowe w Belgii, na Cyprze, w Grecji i Luksemburgu.

Wiek dający czynne i bierne prawo wyborcze zmienia się, zależnie od państwa członkowskiego. W wielu państwach członkowskich czynne i bierne prawo wyborcze przysługuje od 18 roku życia (w Danii, Finlandii, Niemczech, Luksemburgu, Holandii, Portugalii, Słowenii i Szwecji). Natomiast w Austrii głosować można od 16 roku życia, a kandydować w wyborach od 18 roku życia, podczas gdy we Włoszech wiek ten to odpowiednio 18 i 25 lat. W niektórych państwach, jak np. we Francji i w Wielkiej Brytanii, wymaga się zarejestrowania w rejestrze wyborców. W wielu innych krajach dzieje się to automatycznie.

Obywatele Unii Europejskiej mieszkający w państwie Unii Europejskiej innym niż ich kraj pochodzenia, mają prawo głosować i kandydować w wyborach europejskich w kraju zamieszkania, ale w ordynacji wyborczej tego kraju mogą być zawarte konkretne procedury, w jaki sposób to zrobić. Zazwyczaj obywatele mogą także zdecydować się na głosowanie w swoim kraju pochodzenia (np. listownie lub w ambasadzie), ale to również zależy od krajowej ordynacji wyborczej. Obywatele Wspólnoty Narodów, np. Kanadyjczycy i Australijczycy, których nazwiska znajdują się w rejestrze wyborców w Wielkiej Brytanii, także mają prawo głosować. W obecnym składzie Parlamentu jest kilka przykładów posłów, którzy kandydowali i zdobyli miejsce, w kraju innym niż ich kraj pochodzenia.